DEATH WOBBLE DOSYASI


1) DEATH WOBBLE NEDÄ°R?

Bu sorun genellikle gevşek cıvatalardan, zarar görmüş bileşenlerden veya yanlış montajdan kaynaklanır.



Mor renkli üst rot (drag link) çubuğu sürücü tarafında deve boynu dediğimiz Pitman Arm’a, yolcu tarafında ise tekerleğe bağlıdır. Pitman kolu ise bir şaft ile direksiyon kutusuna bağlıdır. Direksiyonu çevirdiğinizde pitman kolu dönerek bu üst rotu ittirerek veya çekerek sağ tekerleğin dönmesini sağlar. (Aşağıdaki bahsedeceğim alt rot çubuğu ise bu hareketi sol tekerleğe iletir.) Direksiyon kutusundaki bir boşluk pitman koluna vurur ve direksiyon sağa sola çevrilirken bu boşluğu üst rotu tutarak hissedebilirsiniz. Ayrıca üst rotu söküp, birisi direksiyonu tutup siz pitman kolunu sağa sola sallayarak boşluk olmadığını anlayabilirsiniz. Bunun dışında üst rotu pitmana bağlayan sol üst rot başı veya sağ tekere bağlayan sağ üst rot başınız bozuk ise, bu olay bir titreşime, sarsıntıya sebep olabilir ama bu Death Wobble değildir.

Yeşil renkli alt rot çubuğu (tie rod) sağ ve sol tekerleğe yine alt rot başları ile bağlıdır. Bu çubuğun görevi, üst rotun sağ tekere ilettiği direksiyon yani döndürme hareketini sol tekere iletmektir. Bu alt rotun rot başları bozuk olduğunda yine bir titreşim ve sarsıntıya sebep olabilir. Ayrıca bu rot başlarının iyi ayarlanmamış olmaması alt rot çubuğunun kısa veya uzun olmasına sebep olur, bu da ön tekerlerin aynı çizgi üzerinde yani birbirine paralel olmamasına sebep olur ve titreşim ve sarsıntı yapar ancak bu da Death Wobble değildir.

Şimdi Track Bar’a bakalım. Sürücü tarafında bir biriket ile aracın kasasına, yolcu tarafında ise dingil kısmına bağlanır. Bu çubuk arabanın kafa sallamasını engeller ve dingilin gövdeye göre tam ortada durmasını sağlar. Aynı zamanda direksiyon sistemine bir direnç göstererek aracın dönmesini sağlar. Eğer track bar olmasaydı dönüşlerde aracın ön tarafı sağa sola sallanırdı. Bu sebeple track bara uygulanan hatırı sayılır bir güç vardır.

Eğer ki track barı tutan cıvatalar cıvata delikleri veya cıvata yüzükleri içinde gevşek şekilde duruyorlarsa, cıvata deliklerinin şekilleri bozulup oval hale gelmişse, track bar burçları zarar görmüşse, dingile bağlanan track bar biriketi çatlama veya kırılma sebebi ile gevşek kalıyorsa, track bar cıvatasının yivleri bozulmuş ve somun tam sıkma yapmıyorsa, track bar burçları bükülmüşse (track bar cıvataları liftteyken değil, araç yere basarken sıkılmalı, çünkü araç havadayken dingil sol tarafa kaçacak, cıvataları bu şekilde sıkarsanız, araç yere bastığında dingili track bar ortalamak isteyecek cıvatalar dönmek isteyecek ama bunlar sıkılı olduğundan cıvatalar yerine track bar burçları kendi içinde dönecek ve gergin kalacak) bütün bunlar track barda oynamaya sebep olacaktır. Siz araçlar dönerken bu gevşek veya kırık parçalar dingilin titremesine veya sağa-sola kaymasına sebep olacak. Yolda giderken bir tümseğe çarptığınızda veya bir çukurdan geçtiğinizde bu gevşeklikler track barı sürücü veya yolcu tarafına vurduracak. Ve böylece tüm süspansiyon sistemi track barı tekrar eski yerine almak isteyecek. Bu da harmonik rezonansa sebep olacak. Yani sağ-sol-sağ-sol… devam eden bir salınıma, kayma, sarsıntı. Bunu geçirmek için de aracınızı yavaşlatmanız gerekecek. İşte bu DEATH WOBBLE’dır.



Deliğinde oynayan cıvata


----------



Gevşek ve sıkılmış cıvata biriket karşılaştırması.

----------

Bu madeelerden en genel Death Wobble sebebi ise, belki size ilginç gelecek ama yukarıdaki sebeplerin sonuncu olanı. Yani track bar burcunun bükülü olması. Bu konuyu biraz açmak istiyorum. Aracı yükseltmek için lifte geldiniz. Hiçbir işlem yapmadan aracı lifte kaldırdınız. Yay veya get her ne ise takıp aracı yükselttiniz ve tekrar yere indirdiniz. Ne oldu? Araç yükseldi, track bar açısı değişti. Ama track bar açısı nasıl değişti? Cıvatadan mı döndü? Yoksa sıkı olan cıvata yerine içindeki lastik burç mu döndü kıvrıldı? Tabi ki burç. Aracı bu şekilde kullanarak zaten kıvrık ve bükülmüş yani kendi içinde dönmüş olan track barcı üzerine gelen yükle iyice bozulmaya başladı. Bunun için yapılması gereken şudur, aracı lifte kaldırmadan önce track bar cıvatalarını gevşeteceksiniz. Aracı kaldırıp yükseltme elemanlarını takacaksınız, aracı indirip kendi ağırlığındaki sürüş yüksekliğinde track bar cıvatalarını sıkacaksınız. Ayrıca ilk 80-100 km sonrası tekrar sıkacaksınız, ya da ağır bir yolculuktan sonra ve her yağ değişimine gittiğinizde vs.

Bu durum, yani yukarıdaki prosedür alt ve üst kollar için de aynen gereklidir. (Eğer yükseltme sonrası ayarlı kol kullanmayacaksanız)
Death Wobble oldukça büyük sorunlar çıkarabilir. Birkaç kez yaşayacağınız çok şiddetli seviyedeki bu harmonik rezonans titreşimi track barın dingile bağlanan birleşim yerini çatlatabilir veya kırabilir, cıvatalar cıvata deliklerini genişletebilir, oval hale getirebilir, track bar burçları kalıcı olarak zarar görebilir, yırtılabilir. Bu yüzden bu sorunu yaşıyorsanız olabildiğince erken şekilde sorunu gidermeye bakın ve Death Wobble’ın başka sorunlara neden olup olmadığını araştırın.
Bozuk balanslı lastikler, lastiklerdeki yüksek basınç, yamuk jantlar, yanlış monte edilen spacerlar, kötü lastikler, bozuk caster, camber, toe-in açıları, DEATH WOBBLE’A ZEMİN HAZIRLAYAN TİTREŞİM VE SARSINTILARA SEBEP OLABİLİR ANCAK DEATH WOBBLE NEDENİ DEĞİLLERDİR.

Bozuk rotiller ise yine sarsıntılara sebep olabilirler ama tam olarak Death Wobble’in içinde değillerdir.
Poryaların bozukluğu da sarsıntılara sebep olabilir ama Death Wobble sebebi değildir.

Ve en çok doğru bilinen yanlış. DİREKSİYON AMORTİSORU DEATH WOBBLE SEBEBİ DEĞİLDİR.Evet bazı durumlarda direksiyon amortisorunun kuvvetli bir ürünle değiştirilmesi Death Wobble şikayetlerini, sağ-sol salınmalarını yani harmonik rezonansı ortadan kaldırabiliyor ama bu işlem sadece sorunu maskelemek oluyor. Aslında bu tehlikeli bir işlem çünkü bu şekilde track bar biriketlerinin, bağlantı yerlerinin, cıvata deliklerinin zarar görmesini önleyemiyorsunuz.

Sonuç olarak; hızlı bir şekilde Death Wobble sorunun çözmek oldukça önemli.

Yaşayacağınız bir Death Wobble olayı bile bir çok bileşene zarar verebilir. Birkaç deneyim ise tam bir felaket olabilir.

Death Wobble’in zarar verebileceği bileşenler;
- Rotiller
- Rot başları
- Track bar burçları
- Track bar biriketleri ve dingil birleÅŸim yerleri
- Track bar cıvata yuvaları
- Pitman ve Direksiyon kutusu arasındaki şaft
- Direksiyon amortisörü
- Alt denge kolları cıvata yuvaları
- Poryalar

----------



Death Wobble'ın lastiklerdeki görüntüsü. 48. saniyeden itibaren izleyin.

----------



Death Wobble'ın dışarıdan görüntüsü.

----------

https://www.youtube.com/watch?v=7Jcj...ature=youtu.be Death Wobble'ın ön takımlarından görüntüsü. 1 dakika 28. saniyeden itibaren izleyin.